चिन्मयी दासः

          वित्तकोषस्य संक्षिप्त परिचय 
         °°°°°°°°°°°°°°°°°°°

भारते वित्तकोषस्य इतिहासः - परिचय - 1949 तमे वर्षे 'वित्तकोष संस्था अधिनियम' अनुसारेण वित्तकोषः एक वित्तीय संस्था रूपेण परिभाषित कृतः। यः जनानां कृते cheque , draft, order आदि अन्य द्वारा देयं तथा जमा स्वीकार कुर्वन्ति ।

विकासस्य पादः - वयम् वित्तकोषस्य इतिहासं 3 चरणे विभक्तः कर्तुं सक्यामहे-

(1) स्वतंत्रतापूर्वावस्था - 1947 तम वर्षस्य प्राक्

(2) ii phase - 1947 तः 1991

(3) iii phase - 1991 तः वर्तमान पर्यन्तम्

स्वतंत्रतायाः पूर्व स्थिति/प्राक् स्थिति -

● अधुना काले 600 एवं ततोऽधिक वित्तकोषः उपस्थिताभवत् ।

● भारतस्य प्रथम वित्तकोषः 1770 तमे वर्षे स्थापितवान् एवं इदं प्रकारेण Bank Of India नींव सह भारतेऽपि वित्तकोषः प्रणाली प्रारम्भः अभवत्।

1947 तः 1991 पर्यन्तम् -

● अस्मिन् समये वित्तकोषस्य राष्ट्रीकरण अभवत् ।

● 1949 तमे वर्षे भारतस्य केन्द्रीय वित्तकोषस्य ( Central Bank Of India) राष्ट्रीयकरणम् अभवत् ।

● नरसिम्हा समितिः अनुमतिं सह क्षेत्रीय तथा ग्रामीण वित्तकोषस्य गठनं 2 अक्टूबर 1975 तमे वर्षे कृतवान्।

1991 तम वर्षस्य परम् -

● 1991 तमे वर्षे वित्तकोषस्य प्रगतिं सुनिश्चित कर्तुं उदार आर्थिक नीतयः गठनः कृतवान्।

● अस्मिन् समये वेतन वृद्धेः समयः अभवत्।

● RBI 10 संस्थां लाइसेंस दत्तः। यथा - ICICI , Axis Bank , HDFC , DCB , Indusland Bank.

वर्तमान वित्तकोषस्य स्थितिः -

भारते वित्तकोषः वर्तमान समये supply , product range एवं reach even आदि क्षेत्रे परिपक्वः भवति। अधुना ग्रामीण भारते private sector ( निजी क्षेत्र ) एवं foreign bank ( विदेशी वित्तकोषाः ) मध्ये संयोगः कष्टसाध्यः।

            ।। इति ।।

             समाप्तम्

             धन्यवादः