FJALET E QIRIRIT-NAIM FRASHERI 1.Kjo poezi e shkruar nga Naim Frasheri,eshte nje nder me te bukurat,arrirat dhe kuptim plotat ne letersi.Ne thelb te ketij krijimi qendron pikerisht shpirti dhe dashuria per njeriun.Ne poezi bie qartazi ne sy se Naimi ishte kunder urrejtes,dhunes dhe armiqesise.Thirrja ne pooezine e tij eshte kuptimplote sepse ai kerkon nga njerezit sakrifica ,te digjeshin si qiriri per te ndihmuar njeri-tjetrin,sepse sipas Naimit vetem keshtu njerezit mund te shihnin ‘’Drite’’pra te ecnin perpara.Ai qarazi urrente erresiren dhe paditurine,madje ishte gati te veteflijohej vetem e vetem qe te shikonte duke perparuar dhe zhvilluar atdheun e tij.Nepermjet poezise Naimi kerkonte qe t’i nguliste bashkekombasve te tij cilesi si:Urtesia,sjellja e mire,miqesia,mirekuptimi me njeri-tjetrin.Disa arsye pse poeti kerkonte veteflijimin jane:1.Dashuria per njeriun,2.Deshira per te sjelle dituri,3.Qellimi per drejtesi,4.Deshira per trashegimi,5.Qellimi per pastrim shpirteror. Dy pikepamje te Naimit ne poezi jane:Panteizmi dhe dukuria e metampsikozes.Panteizimi i cili nenkupton doctrine qe identfikon Zotin me boten.Ne syte e Naimit njeriu i ditur dhe me moral te larte eshte shfaqja me e persosur e Zotit.Gjithashtu tipike e tij dukuria e metampsikozes ku thuhet se gjithcka qe ekziston nuk humbet dhe ne perseritjen e saj shnderrohet nga nje forme ne tjetren.Ne poezi mbizoterojne figurat letrare madje dhe vet titulli fillon me nje simbolike. 2.Naimi shpreh qartazi deshirën e tij për të qenë sa më i dobishem per shoqerine. Naimi i fton njerezit te rrine prane tij.Nga dashuria dhe zjarri i madh qe ka per ta,ai eshte gati te shkrije e t’u fal atyre dije,miresi,dashuri dhe force. Qellimi i Naimit shkon pertej qeniesse tij,gje te cilen ai e di shume mire.Per kete arsye ai kerkon te sakrifikoj veten e per t’u bere nje shembull.Tu japi dije atyre qe zgjedhin te ulen prane tij,e t’u mesoje te perballen e te veprojne sic duhet.Ai e tregon se rruga e drejte mund te jete e mundimshme por ajo qe ka rendesi eshte pastertia e shpirtit.Pra,Naimi si nje njeri panteist deshiron qe shpirtin t’ia fali zotit,sa me te mire e sa me te paster.Naimi u meson njerezve ta duan e te bejne gjithcka per njeri tjetrin,ashtu si po e bene dhe ai vete.Ai kerkon te motivoje njerezine
te jene luftarake,te jen te bashkuar e te luftojne se bashku per ato kohe,ku kane jetuar e te paret e tyre.
3. Shqiperia ne kohen kur esht shkruajtur vepra po perjetonte nje nder periudhat me te veshtira te historise se saj. Ajo ishte e zhytur ne varferi dhe skamje te pafundme,si dhe ne gjurmet e renda qe kishin lene pushtuesit. Andaj Naimi perdor figuren e simbolit te qiriut e cila konkretizon,shpresen dhe driten. Qiriu esht ai vet dhe cdo shqiptare qe po kalonte ate periudh te veshtire(Jam ber shum her zjarr,balt,uje, e ere). Nder vargje Naimi prek copeza te vogla shprese,qe simbolizojne nisma te vogla te shqiptareve qe beheshin fshehurazi. Nga vargjet e fundit Naimi shpreh veshtirsit ku po kalonte gjuha shqipe dhe populli shqiptare.