Eenjurg

West-Germanen

De vroegste stammen in Nederland, die niet uitsluitend bekend zijn van de potten of voorwerpen die zij maakten, waren de zogenaamde West-Germaanse volkeren. Zij arriveerden rond 750 vC en vestigden rond 250vC. Deze stammen werden door de Romeinse Tacitus ingedeeld in drie groepen, waarvan er twee in het huidige Nederland leefden: de Herminones, een volksstam uit Midden-Duitsland, en de ‘Nederlandse’ Ingvaeones en Istvaeones. De Ingvaeones, ook Noordzeegermanen, leefden als vanzelfsprekend langs de Noordzeekust. Het gebied spreidde zich uit over het huidige Jutland, de Deense eilanden, Holstein en Friesland. Gaande wijs differentieerde de stammen zich verder; zo ontstonden de Friezen, Saksen, Juten en Angelen.

De Istvaeones worden tegenwoordig ook wel de Rijn-Wezer-Germanen genoemd. Ze vestigden zich onder de grote rivieren in Nederland, west-Duitsland en Noordoost-Frankrijk, uiteraard langs het stroomgebied van de (middel-)Rijn en de Wezer. Uit deze stammen kwamen de Salische Franken voort.

Belgica en Germani cisrhenani

In de derde eeuw voor Christus had de Keltische cultuur zich over een groot deel van Europa verspreid. Vanuit de centraal-Europese Hallstatt-cultuur (6e eeuw vC) ontstond de La Tène-cultuur (vanaf 450 vC), die in 275 vC reikte van de Britse eilanden en het Iberisch schiereiland tot in midden-Turkije en de Balkan. In Gallië leefden Keltische volkeren, ter hoogte van het huidige Frankrijk, Luxemburg en België, plus delen van Zwitserland, Duitsland en Nederland. Het gebied dat nog niet door de Romeinen was veroverd, werd aan de vooravond van de Gallische Oorlogen (58 vC-51 vC) door Julius Ceasar ingedeeld in drie regio’s; Belgica in het noorden, Celtica in het het midden, en Aquitanica in het zuidwesten. Andere Gallische gebieden, die reeds aan het Romeinse Rijk waren toegevoegd, waren Gallia Narbonensis ten zuiden van de Alpen en Gallia Cisalpina, ten oosten ervan. De Belgae was een confederatie van Keltische volkeren, maar daarnaast leefden er ook Germaanse stammen. De Germanen die in Belgae woonden, werden de germani cisrhenani, ‘Germanen aan deze kant van de Rijn’, genoemd.

De Menapii was één van de Keltische stammen, en tevens de enige bekende in Nederland. Hun grondgebied was uitgestrekt over het noordwestelijkste puntje van Frankrijk, Zeeuws- en Belgisch Vlaanderen en de Nederlandse rivierendelta, zowel boven als onder de Rijn.