User:Henrique Diaz/Test anchor

Quid vulgò per Dei immensitatem intelligatur

Authores tamen passim, ubi de Dei immensitate agunt, videntur Deo quantitatem tribuere. Nam ex hoc attributo concludere volunt, Deum necessariò ubique praesentem debere esse, quasi vellent dicere, si Deus in aliquo non esset loco, ejus quantitas esset terminata. Quod idem adhuc meliùs apparet ex aliâ ratione, quam afferunt ad ostendendum, Deum esse infinitum, sive immensum (haec duo enim inter se confundunt), et etiam esse ubique. Si Deus, ajunt, actus est purus, ut reverâ est, necessariò est ubique, et infinitus ; nam si non esset ubique, aut non poterit esse, ubicunque vult esse, aut necessariò (NB) moveri debebit : unde clarè videre est, illos immensitatem Deo tribuere, quatenus ipsum, ut quantum, considerant ; nam ex extensionis proprietatibus haec argumenta sua petunt ad Dei immensitatem affirmandam, quo nihil est absurdum.

Deum esse ubique probatur

Si jam quaeras, unde ergo nos probabimus, Deum esse ubique, respondeo, id satis superque à nobis jam demonstratum esse, ubi ostendimus nihil ne momento quidem existere posse, quin singulis momentis à Deo procreetur.

Omnipraesentia Dei explicari nequit

Jam vero, ut Dei ubiquitas aut praesentia in singulis rebus debitè intelligi posset, necessariò deberet perspecta esse intima natura divinae voluntatis, quâ nimirum res creavit, quâque eas continuò procreat ; quod cùm humanum captum superet, impossibile est explicare, quomodo Deus sit ubique.

Dei immensitatem à quibusdam statui triplicem : sed malè

(the anchor above should be popuped) Quidam statuunt Dei immensitatem esse triplicem, nempe essentiae, potentiae, et denique praesentiae ; sed illi nugas agunt ; videntur enim distinguere inter Dei essentiam, et ejus potentiam.

Dei potentiam non distingui ab ejus essentiâ

Quod idem etiam alii magis apertè dixerunt, ubi nempe ajunt, Deum esse ubique per potentiam ; non autem per essentiam : quasi verò Dei potentia distinguatur ab omnibus ejus attributis, seu infinitas essentiâ : cùm tamen nihil aliud esse possit. Si enim aliud quid esset, vel esset aliqua creatura, vel aliquid divinae essentiae accidentale, sine quo concipi posset : quod utrumque absurdum est. Si enim creatura esset, indigeret Dei potentiâ, ut conservaretur, et sic daretur progressus in infinitum. Si verò accidentale quid, non esset Deus ens simplicissimum, contra id, quod suprà demonstravimus.

Nec illius omnipraesentiam

Denique per immensitatem praesentiae etiam videntur aliquid velle praeter essentiam Dei, per quam res creatae sunt, et continuò conservantur. Quae sanè magna est absurditas, in quam lapsi sunt ex eo, quod Dei intellectum cum humano confuderunt, ejusque potentiam cum potentiâ regum saepe compararunt.

Quomodo omnipotentia Dei intelligenda sit

Quòd Deus sit omnipotens, jam satis demonstratum est. Hic tantùm breviter explicare conabimur, quomodo hoc attributum intelligendum sit ; nam multi non satis piè, nec secundùm veritatem de eo loquuntur. Ajunt enim res quasdam suâ naturâ, et non ex decreto Dei esse possibiles, quasdam impossibiles, et denique quasdam necessarias, Deique omnipotentiam tantùm circa possibilia locum habere. Nos verò, qui jam ostendimus omnia à decreto Dei absolutè dependere, dicimus Deum esse omnipotentem : at postquam intelleximus, eum quaedam decrevisse ex merâ libertate suae voluntatis, ac deinde eum esse immutabilem, dicimus jam, contra sua decreta nihil agere posse ; ideòque esse impossibile ex eo solo, quod pugnet cum perfectione Dei.

Omnia esse necessaria respectu decreti Dei, non autem quaedam in se, quaedam respectu decreti

Sed fortè quis arguet, nos non invenire quaedam necessaria esse, nisi ad Dei decretum attendentes, quaedam verò econtrà ad Dei decretum non attendentes, ex. gr. quòd Josias ossa idololatrarum super arâ Jeroboami combureret ; nam si tantùm ad voluntatem Josiae attendamus, rem ut possibilem judicabimus, nec ullo modo necessariò futuram dicemus, nisi ex eo, quod propheta ex decreto Dei hoc praedixerat : At, quòd tres anguli trianguli aequales debeant esse duobis rectis, ipsa res indicat. Sed sanè hi ex suâ ignorantiâ distinctiones in rebus fingunt. Nam si homines clarè totum ordinem naturae intelligerent, omnia aequè necessaria reperirent, ac omnia illa, quae in mathesi tractantur ; sed quia hoc supra humanam cognitionem est, ideò à nobis quaedam possibilia, non verò necessaria judicantur. Quocirca vel dicendum, quòd Deus nihil potest, quoniam omnia reverâ necessaria sunt, vel Deum omnia posse, et necessitatem, quam in rebus reperimus, à solo Dei decreto provenisse.

Quod si Deus aliam fecisset rerum naturam, etiam nobis alium debuisset dare intellectum

Si jam quaeratur, qui, si Deus res aliter decrevisset, et illa, quae jam vera sunt, falsa esse fecisset, an non illa tamen pro verissimis agnosceremus. Imò profectò, si Deus nobis naturam, quam dedit, reliquisset : sed etiam tum potuisset, si voluisset, nobis dare talem naturam, uti jam fecit, quâ rerum naturam, et leges, prout à Deo sancitae essent, intelligeremus : imò si ad ipsius veracitatem attendamus, dare debuisset. Quod idem etiam patet ex eo, quod suprà diximus, nimirum quòd tota natura naturata non sit nisi unicum ens : unde sequitur hominem partem esse naturae, que cum caeteris cohaerere debet ; quare ex simplicitate decreti Dei etiam sequeretur, quod si Deus res alio modo creasset, simul etiam nostram naturam ita constituisset, ut res, prout à Deo creatae essent, intelligeremus. Unde nos, quamvis eandem distinctionem potentiae Dei, quam vulgò tradunt philosophi, retinere cupiamus, ipsam tamen aliter explicare cogimur.

Quid sit mutatio, quid transformatio

Per mutationem intelligimus hoc loco omnem illam variationem, quae in aliquo subjecto dari potest, integrâ permanente ipsâ essentiâ subjecti ; quamvis vulgò etiam latiùs sumatur ad significandam rerum corruptionem, non quidem absolutam, sed quae simul includit generationem corruptioni subsequentem, ut cùm dicimus caespites in cineres mutari, homines mutari in bestias. Verùm philosophi ad hoc denotandum alio adhuc vocabulo utuntur, nempe transformationis. At nos hîc tantùm de illâ mutatione loquimur, in quâ nulla datur subjecti transformatio, ut cùm dicimus Petrus mutavit colorem, mores etc.

In Deo transformationem locum non habere

Videndum jam an in Deo tales mutationes habeant locum ; nam de transformatione nihil dicere opus, postquam docuimus Deum necessariò existere, hoc est, Deum non posse desinere esse, seu in alium Deum transformari ; nam tum et esse desineret, et simul plures dii dari possent, quod utrumque absurdum esse ostendimus.

Quae sint mutationis causae

Ut autem, quae hîc dicenda supersunt, distinctiùs intelligantur, venit considerandum, quòd omnis mutatio procedat vel à causis externis, volente aut nolente subjecto, vel à causâ internâ, et electione ipsius subjecti. Ex. gr. hominem nigrescere, aegrotare, crescere, et similia procedunt à causis externis ; illia invito subjecto, hoc vero ipso subjecto cupiente ; velle autem, ambulare, se iratum ostendere et. proveniunt à causis internis.