Taariikhdii dawladii cusmaaniyiinta suldaan bayzidkii 1aad Bayezid wuxuu ku dhashay sanadkii 762 H kuna beegan 1361 M, magaalada Edirne, waxyar kadib markii la furtay. Aabihiis waa Sultan Murad kii 1aad, Beyazit wuxuu wuxuu la wareegay carshigii Boqortooyadii Cusmaani kadib markii aabihiis Murad lagu dilay Dagaalkii kosofo, bishii Juun 12, 1389 M Bayezid, Wuxuu ahaa geesi, deeqsi, ah wuxuu xamaasad u hayey furashooyinkii Islaamiga ahaa, sidaa darteedna wuxuu muhiimad gaar ah siiyey arrimaha militariga, isagoo bartilmaameedsanayay Imaaradihii Masiixiyiinta ah ee Anatolia, sannad gudihiisna wuxuu hoos keenay oo ay ka mid noqdeen Boqortooyadii Cusmaaniyiinta, Bayezid wuxuu u ahaa mid sida hillaaca ugu dhaqaaqa labada dhinac ee Balkan, iyo Anatolia. Marka hore: siyaasadii uu kula dhaqmay 'Serbiyaanka': Bayezid wuxuu bilaabay inuu xiriir saaxiibtinimo la sameeyo, Serbiya, ujeedada Bayezid ee xiriirkan ayaa ahayd in uu ka dhigto dowladda Serbiya xaliif u dhexeysa isaga iyo Hungary, Hadafka Beyazid ee ka dambeeya isbahaysigaan wuxuu ahaa, wuxuu dareemay sida ay lagama maarmaanka u tahay inu isbahaysi yeesho si siyaasadiisa milatari ee bartilmaameedsatay imaaradihii Seljuk ee Aasiyada Yar, ay ugu hirgasho Taasi waa sababta uu Bayezid u ogolaaday in Serbiya uu xukumo wiil uu dhalay boqorkii hore ee serbiya ee (Lazar), kaas oo lagu diley dagaalkii kosofo, wiilkaas oo lagu magcaabi jiray Stephen bin Lazar Wuxuu u oggolaaday inuu xukumo dalkiisa Serbia, isagoo ku xukumaya sida waafaqsan sharciyada, caadooyinka, iyo qawaaniinta dalka Serbiya, oo ay ku maamulayaan si daacadnimo, waxay bixinayaan cashuur sanadle ah, iyo tiro askar ah oo ka qayb qaata dagaalada dawlada cusmaaniyiinta, Stephen bin Lazar wuxuu ogolaaday shuruudahan sidoo kalena suldaan Bayezid wuxuu guursaday Princess Olivira, oo ay walaalayihiin Stephen. Midda labaad: qabsashadii Bulgaria: Kadib is fahamkii Serbiyaanka, Bayezid wuxuu si dhamaystiran u qabsaday bulgaaria sanadkii (797 AH / 1393AD) sidaasna waddanku wuxuu ku waayey madax-bannaanideedii siyaasadeed, wuxuuna hoos yimi xukunkii Dawladdii Cusmaaniyiinta
Naxdin, jahwareer, iyo cabsi ayaa ku fidday qaarada Yurub, waxana la diyaariyey isbahaysi ka kooban Kiristaankii reer Yurub, Si loo baabi'iyo Cusmaaniyiinta joogta Balkans.
Midda saddexaad: Dhismaha Masiixiyiinta Galbeedka ee ka dhanka ah Boqortooyadii Cusmaaniyiinta: Boqorka Hangari,ee Sigismund, iyo Pope Boniface IX waxay ku baaqayaan dagaal salabi ah oo ay ka qaybqaataan dhaamaan wadamada reer yurub ee Kirishtaan ah si ay ula dagaalamaan Boqortooyadii Cusmaaniyiinta isbahaysigaasina wuxuu ahaa mid ka mid ah isbahaysiyadii ugu waaweyn ee ay wajahdo Boqortooyadii Cusmaaniyiintu qarnigii afar iyo tobnaad, Marka la eego tirada dalalkii kaqaybgalay, ka dibna ku soo biiriyay hub, qalab, lacag, iyo xoogag, tirada guud ee guutadan ayaa gaadhay 120,000 dagaalyahanno oo ka kala socda waddamo kaladuwan (Jarmalka, Faransiiska, England, Scotland, Switzerland, Luxembourg, iyo Talyaani ah). Ciidankii la diyaariyey wuxuu u dhaqaaqay dhinaca Hungary, (1396M) laakiin hoggaamiyeyaashii ciidamadu waxay, goaansadeen inay weerarka bilaabaan Oo waxay ka soo gudbeen webiga Danube ilaa ay soo gaadheen Nicopolis, oo ah woqooyiga Balkanska, Waxay bilaabeen inay hareereeyaan, magaalada Nicopolis, Intaa kadibna waxaa si lama filaan ah usoo muuqday Bayezid, oo wata ciidan boqol kun oo askar ah, kaas oo xoogaa ka yar guutadii Crusader ee reer Yurub Halkaasna waxaa ka dhacay dagaal qadhaadh oo lagu jabiyay isbahaysigii Crusader ee reer Yurub waxna oo way carareen, tiro badan oo ka mid ah hogaamiyayaashoodii waa la qabtay, waxna waa la dilay. Cusmaaniyiintu waxay ka soo baxeen Dagaalkii Nikópolis iyagoo wata qaniimo aad u fara badan, Midda afaraad: go'doominta Constantinople: Ka dib guushii weyneyd ee Cusmaaniyiinta ee dagaalkii Nikópolis, Cusmaaniyiintii waxay dhidibada u aasteen joogitaankooda Balkans, halkaas oo cabsi iyo argagax ku dhex faafay wadamada reer yurub, Dhinaca kale qabashada Constantinople waa yoolka jihaadka ee Suldaan Bayezid I,
Sidaas daraaddeed isagoo hor kacay ciidankiisa ayaa wuxuu go'doomin adag saaray caasimadda Byzantine, ee Constantinople Go'doonkii ayuu magaalada ku sii waday ilaa ay ku dhowaatey inay dhacdo ilaa khatar cusubi ay ku soo baxday Boqortooyadii Cusmaaniyiinta.
Shanaad: Isku dhaca u dhexeeya Tamerlane iyo Beyazit: Tamerlane leh wuxuu ka soo jeeday dadkii deganaa wixii ka shisheeya wabiga jayxuun Sannadkii 1369 AD wuxuu ku fadhiistay carshigii Khorasan, saldhigiisuna wuxuu ahaa Samarkand. Wuxuu awooday inuu ku ballaariyo xukunkiisa Dhulkii ugu weynaa ee dunida islaamka sidoo kale awoodiisu waxay ku fidday Aasiya laga bilaabo Delhi ilaa Dimishiq, iyo Laga soo bilaabo Badda Aral ilaa Gacanka Carbeed, Faaris, Armenia, Iyo dhinaca sare ee Webiga furaad, iyo Tigris iyo aagagga u dhexeeya Badda Caspian ilaa Badda Madow ayaa la qabsaday, Ruushka gudahiisa, wuxuu xukumay meelaha u dhexeeya wabiyada Volga, Don, iyo Dnieper. Wuxuu caddeeyay inuu la wareegi doono dhulka la deggan yahay oo uu ka dhigayo hantidiisa, wuxuuna ku celcelinayaa: Waxaa Khasab ah inanay jirin boqoro kale balse waa inuu jiraa Kaliya hal boqoro oo dhulka oo dhan isagu xukuma sida aanay u jirin ilaahyo kale allah oo keliya maahee. Waxaa jiray qodobo iyo asbaabo gacan ka gaysatay abuuritaanka isku dhac u dhexeeya Tamerlane iyo Beyazit, oo ay ka mid yihiin: 1. Amiirradii Ciraaq, ee Timur qabsaday dalkooda, waxay magan galeen Bayezid, sidoo kale Qaar ka mid ah amiirrada Aasiyada Yar ayaa sidoo kale magangal ka doonay Timor, Labada dhinacba, ee qaxootigu waxay ku dhiirigelinayeen In midba midka kale la dagaallamo 2. Dhiirrigelinta masiixiyiinta kuwaas oo ku riixayay Timorlane, la dagaallamo Bayezid. 3. Labada hoggaamiye ee Tamerlane, iyo Bayezid mid waliba wuxuu doonayey inuu dalkiisa ballaariyo Lixaad: Burburkii Burburkii dowlada
Tamerlane wuxuu soo kaxaystay ciidamadiisii, waxayna qabsadeen magaalada Sivas, Oo wuxuu baabi'iyey ciidankeedii, oo uu hogaaminayey Amiir Artgrel bin Bayazid Labada ciidan waxay ku kulmeen meel u dhaw Ankara sanadku markuu ahaa 804 H kuna beegan 1402M waxayna ciidamada Bayezid ahaayeen 120,000 mujaah ciidankii mangooliyaanka, ee Tamerlane waxay ka guuleysteen ciidankii Bayezid, isagiina wuxuu ku dhacay gacantii Tamerlane xabsiga ayaana la dhigay, ugu danbayna wuxuu ku dhintay xabsigii
1. Guuldaradu waxay u sabab ahayd doorashada meeshuu degay ciidankiisii, oo aan ahayn goob ku haboon boqol iyo labaatan kun oo dagaalyahan sababtoo ah Askar badan oo ciidankii Bayezid ah waxay u dhinteen harraad biyo la aan darted waqtiguna wuxuu ahaa xagaa 2. ciidankiisii ka soo horjeedayna aan ka yarayn siddeed boqol oo kun 3. ciidanka bayazid waxaa ka buuxay ciidamo badan oo tataar ah kuwaas oo hoosta uu kala heshiiyey Tamerlane maadaama ay meel ka soo wada jeedeen kadibna markuu dagaalku bilaabmay ay askartii Tatar, ee ku sugnaa ciidankii Bayezid, iyo askartii Asiya kuwaasoo dhawaan la furtay, waxay ku biireen ciidankii Tamerlane. Gobollada masiixiyiinta ee reer galbeedka waxay ku farxeen guushii Tamerlane, boqorradii Ingiriiska, Faransiiska, Castile, iyo amiirkii Constantinople waxay u direen Timorlane hambalyo ay ku hambalyeeyaan guushii weyneyd ee uu ku guuleystey, ciidankii Bayezid Yurub waxay rumeysteen inay si kamadanbays ah looga takhalusay khatartii Cusmaaniyiinta, taaso ay ka qabeen argagax iyo welwel dheeraad ah Ka dib markii uu jabiyey ciidanka Bayezid, Tamerlane wuxuu qabsaday Iznik, Bruce, iyo magaalooyin kale iyo qalcado Kadib wuxuu dumiyey darbiyadii Izmir, kana xoreeyay gacantii ciidamadii Rhodes (The Knights of St. John) Markuu sidaas samaynayay, wuxuu isku dayay inuu aragtida guud ee Islaamka, tuso inuu xitaa kiristaanka laynayo isagoo loo arkayey in wax yeeladiisu ay ku wajahan tahay Islaamka isagoo baabi'iyay Boqortooyadii Cusmaaniyiinta, sidaas darted ayuu ula dagaalamay ciidamadii Rhodes (The Knights of St. John) ee Izmir, Toddobaad: dagaalladii gudaha
Boqortooyadii Cusmaaniyiinta waxaa la soo gudboonaatey qatar gudaha ah oo ka dhalatay dagaal sokeeye oo ka dhex dhacay wiilashii Bayezid ee carshiga ku fadhiyey dagaalkan ayaa socday toban sano (806-816 AH / 1403-1413 AD). Bayazid wuxuu lahaa shan wiil oo kala qeybqaatey dagaalka, Dagaalku wuxuu ka dhex qarxay seddex ka mid ah, waxay ku dagaallamayeen dhexdooda hadhaagii waddanka burburay, cadowguna dhinac kasta ayuu ku sugayay. Sannad ka dib, Tamerlane wuxuu kala baxay ciidankiisii kadib markuu gubay dhullkii isaga oo waddanka uga tegay xaaladdii ugu xumayd ee burburka, burburka iyo fowdada. Marxaladdan taariikhda Boqortooyadii Cusmaaniyiintu waxay ahayd marxalad tijaabo ah Waana musiibo ka soo horaysay xoojinta dhabta ah ee ka dhalatay furashadii Constantinople, waana mid kamid ah sunayaasha nolosha umadi guul ma gaadho ay soo mareen heerar kala duwan oo imtixaan ah, kadib na ay ka soo gudbaan yo tijaabinta rumaystayaasha inta aan la awood siin waa lama huraan in laga fiirsado, dib u dhiska ka dib xoojinta iyo xasilloonida, قال تعالى: }أَحَسِبَ ٱلن َّاسُ أَن یُتۡرَكُوٓاْ أَن یَقُولُوٓاْ ءَامَن َّا وَھُمۡ لاَ یُفۡتَنُونَ وَلَقَدۡ فَتَن َّا ٱل َّذِینَ مِن قَبۡلِھِمۡۖ فَلَیَعۡلَمَن َّ ٱ�ُ َّٱل َّذِینَ صَدَقُواْ وَلَیَعۡلَمَن َّ ٱلۡكَٰذِبِینَ { ]سورة العنكبوت In kasta oo wixii ku soo gaadhay Kala duwanaanshaha gudaha illaa Muxamed xukunkiisii ugu horreeyay xukunka qabtay sanadkii 1413 AD, oo uu awood u yeeshay inuu dib u qabsado dhulkii kala firidhsanaa ee uu dalku hore u lumiyey. Dawladnimadii ka soo kacday masiibadii Ankara waxaa sabab u ahaa hanashadii rabbaaniga ahayd ee ay raacday, maaddaama ay ka dhigtay Ottomans ummad ka sarraysa fikradeeda, diinteeda, akhlaaqdeeda, akhlaaqdeeda, iyo jihaadkeeda, oo Ilaahay ayaa mahad leh Ottomans-ka waxay ilaalinaysay xamaasadkooda diiniga ah, akhlaaqdooda
Reference History of the othman empire تاريخ الدولة عسمانية