ಓಂ ಶ್ರೀ ಹೊನ್ನೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿಯೇ ನಮಃ
ಶಿವನಗೆರೆ, ದೊಡ್ಡೇರಿ ಹೋಬಳಿ, ಮಧುಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕು
ಕುಂಚಿಟಿಗರ_ವನಮನವರು ಕುಲದ ಮನೆದೇವರು ಶ್ರೀ ಹೊನ್ನೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸ. ಶಿವನಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ಹೊನ್ನೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ನೆಲೆಸಿದ ಬಗೆಯ ಮಾಹಿತಿ.
ಚರಿತ್ರೆ
edit
ದೆಹಲಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕಸಂಸ್ಥಾನ ಕೊಹಿನೂರು. ಈ ಸಂಸ್ಥಾನದ ದೊರೆ ಬನಪ್ಪ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಮುದ್ದಮ್ಮ ಎಂಬ ದಂಪತಿಗಳಗಳಿದ್ದರು. ಕೈಲಾಸದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಣಗಳ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಭೂಲೋಕದಲ್ಲಿನ ಅಹಿಂಸೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳಾಂದಹ ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು , ಮಹೇಶ್ವರರು ಭೂ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮತಳೆಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿ ಬನಪ್ಪ ಮತ್ತು ತಾಯಿಮುದ್ದಮ್ಮ ಎಂಬ ದಂಪತಿಗಳ ಮಕ್ಕಳಾಗಿ ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ, ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ಜನ್ಮತಾಳಿದರು. ಹಾಗೆಯೇ ಇವರ ತಂಗಿಯಾಗಿ ಆದಿಶಕ್ತಿಯಾದಂತಹ ದೇವಿಯು ಕೆಂಪಮ್ಮ ಳಾಗಿ ಜನಿಸುತ್ತಾಳೆ.
ಈಗಿರುವಾಗ ಇವರ ಸಂಸ್ಥಾನವು ಆಗಿನ ಕಾಲದ ರಕ್ಕಸರ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಬನಪ್ಪ ಎಂಬ ಮಹಾರಾಜರು ಬೇಸಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನ ರಾಗಿಹೊನ್ನಪ್ಪ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡು ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುತ್ತಾ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನ ಗಮನಿಸಿದ ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ನವರು ಆ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ವಿದ್ಯಾಗುರುಗಳಾಂದತಹ ಶ್ರೀ ಜನ್ನಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿಯ ಮೊರೆಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಆ ಗುರುಗಳು 108 ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನ ಈ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ದಿನೇ ದಿನೇ ಗುರುಶಿಷ್ಯರ ಸಂಬಂಧ ಗಾಢವಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
ಅರಮನೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿನ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಸೈನ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೆ ಇವರು ಹೊನ್ನು, ವಜ್ರ, ವೈಡೂರ್ಯ, ಪಚ್ಚೆಕಲ್ಲು ಮಾರುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಂಡು ಅರಮನೆಯ ಆಜು - ಬಾಜುಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಒಂದುದಿನ ರಾಕ್ಷಸ ರಾಜನಿಗೆ ಒಂದು ಆಶ್ಚರ್ಯ ವಾಗುತ್ತೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ ರಾಜನ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ವಿಭೂತಿ ಧರಿಸಿತ್ತು. ಇದೇ ತರಹ ದಿನಾ- ದಿನಾಲೂ ಅವನ ಹಣೆಗೆ ಅವನಿಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ವಿಭೂತಿ ಧರಿಸಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರಿಂದ ಆ ರಾಕ್ಷಸ ರಾಜನಿಗೆ ಬಹಳ ಕೋಪಬಂದು ಆತನ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ಸರ್ವರನ್ನು ಕರೆಸಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿದ. ಸಿಗದಿದ್ದಾಗ ಗೂಢಾಚಾರರಿಂದ ಈ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರಿಬ್ಬರು ಈ ವಿಭೂತಿಯನ್ನ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಅವರನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದು ರಾಜ ತಿಳಿದು ಅವರನ್ನ ಕೊಲ್ಲಲು ಒಳಸಂಚು ರೂಪಿಸುತ್ತಾನೆ.
ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆಂದು ಅವರನ್ನ ಕರೆಸಿ ಭಕ್ಷ - ಭೋಜನಗಳನ್ನ ತಯಾರಿಸಿ ಊಟಕ್ಕೆ ಅತಿಥಿ ಸತ್ಕಾರ ಮಾಡಲು ಬಯಸಿ ಅವರು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡಕಂದಕವನ್ನು ತೋಡಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಆಯುಧಗಳನ್ನ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಊಟಕ್ಕೆ ಕೂರುವ ಆಸನ ಇರಿಸಿದ. ಊಟಕ್ಕೆ ಕೂತಾಗ ಅದರ ಒಳಗೆ ಬಿದ್ದು ಆಯುಧಗಳು ಅವರನ್ನ ಇರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ರಾಜನ ಉಪಾಯವಾಗಿತ್ತು.
ಆದರೆ ಆದ ಆಶ್ಚರ್ಯವೆನೆಂದರೆ ಅವನ ಉಪಾಯದಂತೆ ಬಂದಂತಹ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು ಕಂದಕದ ಒಳಗೆ ಬೀಳದೆ ಅತಿಥಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದು ಆ ರಾಕ್ಷಸನಿಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಇವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾನವರಲ್ಲ ಇವರು ನಮ್ಮನ್ನ ಸಂಹಾರ ಮಾಡಲು ಜನಿಸಿರುವ ದೇವತೆಗಳು ಎಂದು ತಿಳಿದು ದೇವರನ್ನ ಕುರಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡತೊಡಗಿದನು.
ಈ ಕಡೆ ತಾಯಿಮುದ್ದಮ್ಮ ಮತ್ತು ಕರಿಯಮ್ಮನವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಸಂತೆಯ ದಿವಸ ಇವರು ಸಹ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದರಂತೆ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು ತಮ್ಮ ತಂಗಿಯನ್ನ ಬಹು ಅಕ್ಕರೆಯಿಂದ ಸಾಕುತ್ತಿದ್ದರು. ಏಕೆಂದರೆ ರಾಕ್ಷಸರ ಮಾಯಾತಂಡ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮಾಯಾವಿ ವೇಷದಿಂದ ಅವರ ಮಾನ ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಈ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು ಒಂದು ರೂಢಿಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅದೇನೆಂದರೆ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಸಂಜೆ ತಂಗಿಯನ್ನು ತಕ್ಕಡಿಯಲ್ಲಿ ತೂಗುವುದು. ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ತಾಯಿ ಕರಿಯಮ್ಮ ಆದರೆ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಒಂದು ಮಲ್ಲಿಗೆ ಗಾತ್ರದ ಹೂ ಎರಡು ಸಹ ಸಮನಾಗಿ ತೂಗುವಂತೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಈಗಿರುವಾಗ ಒಂದು ದಿನ ತಾಯಿಮುದ್ದಮ್ಮನ ಹಿಂದೆ ತಾನು ಬರುವುದಾಗಿ ಕೆಂಪಮ್ಮದೇವಿ ಹಠ ಹಿಡಿದು ತಾಯಿಯ ಹಿಂದೆ ಹೊರಟಳು. ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಾಯಾರಿಕೆಯಾಗಿ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದ ಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಕುಡಿಯಲು ಬೊಗಸೆ ನೀರು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ ಕಾಣದಂತೆ ಮರದ ಮೇಲೆ ಋಷಿಯೊಬ್ಬ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಿರಲು ಕೆಂಪಮ್ಮದೇವಿಯ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಅವರು ನೋಡಿದರು. ಅವರ ದೇಹದಿಂದ ಬಂದಂತಹ ಬಿಂದುವೊಂದು ಬೊಗಸೆ ನೀರಿನ ಮೂಲಕ ಕೆಂಪಮ್ಮದೇವಿಯ ದೇಹವನ್ನು ಸೇರಿತು. ಎಂದಿನಂತೆ ಸಂತೆ ಮುಗಿಸಿ ಬಂದಾಗ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರಾದಂತಹ ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ನವರು ಎಂದಿನಂತೆ ಕೆಂಪಮ್ಮನವರನ್ನ ತಕ್ಕಡಿಯಲ್ಲಿ ತೂಗಿದಾಗ ಅವರು ಒಂದು ಮಲ್ಲಿಗೆ ತೂಕಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗದೆ ಇದ್ದಾಗ ಇನ್ನೊಂದು ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವನ್ನು ಹಾಕಿದಾಗ ಸಮನಾಗಿ ತೂಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಅವರು ತಂಗಿಯ ಮೇಲೆ ಸಂದೇಹಪಟ್ಟು ತಾಯಿ ಕೆಂಪಮ್ಮನವರನ್ನು ದಟ್ಟ ಅರಣ್ಯದೊಳಗೆ ಬಿಟ್ಟು ಬಂದರು. ತಾಯಿ ಕೆಂಪಮ್ಮನವರ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ದೈವಾಂಶ ಸಂಭೂತರಾದ ಋಷಿಪುತ್ರ ನು ಬೆಳೆಯತೊಡಗಿದನು.
ಈ ಕಡೆ ರಾಕ್ಷಸರ ರಾಜ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಬ್ರಹ್ಮದೇವನಿಂದ ವರಪಡೆದ. ಏನೆಂದರೆ ಸಾಯಿಸುವವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜನಿಸಿರಬಾರದು (ಎಲ್ಲರಂತೆ ಅಲ್ಲದ ಜನನ) ಎಂಬ ವರವನ್ನು ಪಡೆದ. ನಂತರ ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ಎಂಬುವವರ ಮೇಲೆ ಯುದ್ದ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ದನಾದ. ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು ಹಾಗೂ ಗುರು ಜನ್ನಪ್ಪನವರು ಸೇರಿ ಅವನ 12000 ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಅಗಾಧವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಮಾಡಿದರು. ತಿಮ್ಮದಂಡಲಿನಲ್ಲಿ ತೆಕ್ಕಪ್ಪರಾಜ್ಯದ ಮುದ್ದಿನಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಕಿಚ್ಚಿನ ಉದ್ದಂಡ ಹಿಡಿದು ಬೆಳ್ಳಿ ಕಾಗದದ ಮೂಪಂಚೆಯನ್ನುಟ್ಟು ಅರಮನೆಯೊಳಗೆ ಎದ್ದುನಿಲ್ಲಲು ಆತನನ್ನು ಸಾಯಿಸಲಾಗದೆ ( ಏಕೆಂದರೆ ಆತ ವಿಶಿಷ್ಟ ವರವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನನ ಆದಂತವರಿಂದ ನನ್ನ ಮರಣ ಸಾಧ್ಯವಾಗದು ಎಂಬ ವರ) ಹೋದಾಗ ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ನವರು ತಮ್ಮ ರುದ್ರಭಯಂಕರವಾದ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಲು ಇಡೀ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಭೂಲೋಕದಿಂದ ಆಕಾಶದೆತ್ತರವಾಗಿ ನಿಂತುಕೊಳ್ಳಲು ಭೂಲೋಕದವರು ಹಾಗೂ ದೇವತೆಗಳು ದೇವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರಂತೆ. ರುದ್ರದೇವನನ್ನು ಇದಕ್ಕೆ ನೀನೆ ಒಂದು ಪರಿಹಾರ ಸೂಚಿಸಲು, ಶಿವನನ್ನು ಮೊರೆಹೋಗಲು, ಶಿವನು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಶವಾಗಿ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿದಂತಹ ತಾಯಿ ಕೆಂಪಮ್ಮದೇವಿಯ ಬೆನ್ನಿನಿಂದ ಸಿಡಿದು ಬಂದನಂತೆ (ಸಿಡಿದರಾಯ). ಬಂದೊಡನೆ ಹುಲಿಯನ್ನು ಇರಿದನಂತೆ ಏಳುಕಂಚಿನ ಊರು ಬಾಗಿಲನ್ನು ಎದ್ದು ಕಾಲಿನಲ್ಲಿ ಒದೆಯಲು ಏಳು ಉದ್ದಕ್ಕೆ ರಕ್ತದ ಕೋಡಿಯೇ ಹರಿಯುತಂತೆ. ಆಗ ಸಿಡಿದರಾಯನು ಆ ದುಷ್ಟ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸಂಹಾರಮಾಡಿ ಆಕಾಶದೆತ್ತರಕ್ಕೆ ನಿಂತಿದ್ದ ಈ ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ರವರನ್ನು ಮೊರೆಹೋಗಿ ಶಾಂತರಾಗಲು ಸೂಚಿಸಿ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಡಲಾಗಿ ಆಗ ಶಾಂತರಾದಂತಹ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು ತಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ( ಏಕೆಂದರೆ ದೇಹದಿಂದಲೇ ಅರಿಷಡ್ವರ್ಗಗಳಾದ ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಮೋಹ, ಲೋಭ, ಮದ, ಮಾತ್ಸರ್ಯ) ಅಲ್ಲಿಂದ ಇವರ ಜನನವು ಭೂ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗುವಂತೆ ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು, ಮಹೇಶ್ವರರನ್ನು ಭೂ ಲೋಕದಲ್ಲಿಯೇ ಇವರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳಲು ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದರು.
ಆ ರಣದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟವಾಗದೆ ಅವರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಡಲು ಸಿದ್ದರಾದಾಗ ಗುರುಗಳಾದ ಜನ್ನಪ್ಪನವರು ತಾನು ನಿಮ್ಮ ಜೊತೆ ಬರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದರಂತೆ ಆಗ ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ನವರು ಹೇಳಿದರಂತೆ ನಾವು ಮದ್ದು - ಮಾಂಸ ಊಟಮಾಡುವವರು ನಮ್ಮ ಹಿಂದೆ ಬರುವುದು ಬೇಡವೆಂದಾಗ ಗುರುಗಳಾದಂತಹ ಜನ್ನಪ್ಪನವರು ಆಗ ಒಂದು ಬಾಳೆಎಲೆಯನ್ನು ತರಿಸಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಗೆರೆ ಎಳೆದು ಆ ಕಡೆ ಮದ್ದುಮಾಂಸವನ್ನು ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ ನವರಿಗೆ ಬಡಿಸಿ ಈ ಕಡೆ ತಾವು ಹಾಲು ಅನ್ನ ಊಟ ಮಾಡಿದರಂತೆ. ಗುರುಗಳಾದ ಜನ್ನಪ್ಪನವರು ಸಹ ತಮ್ಮ ಸೀಳು ಉಗುರಿನಿಂದ ತಮ್ಮ ರುಂಡವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ 60 ಗಾವುದಗಳ ಕಾಲ ತಮ್ಮ ನೆಲೆಗೆ ಶಿರಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದುಬಂದರು.
ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಹೊರಟ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು ಮತ್ತು ಗುರುಗಳಾದ ಜನ್ನಪ್ಪನವರು ಸೂಕ್ತವಾದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸಿ ದಕ್ಷಿಣದತ್ತ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿ ಕೊನೆಗೆ ಮಧುಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ದೊಡ್ಡೇರಿ ಹೋಬಳಿ ಭಸ್ಮಂಗಿ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಜೆಯೂರಿ (ಕಿತ್ತಗಳಿ ಸಮೀಪ) ಅಲ್ಲಿಯೂ ಸರಿಯಾದ ಸ್ಥಳವಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿನ ಸೀಗೆಮುಳ್ಳಿನ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು. ಆ ಕಾಡು ಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆ ಕಾಡಿಗೆ 'ಸಿಂಹನಗರಿ' ಎಂದು ಹೆಸರಿತ್ತಂತೆ. ಶಿವನು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ ಮೇಲೆ ಈ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ' ಶಿವನಗೆರೆ ' ಎಂದು ಬದಲಾಗಿದೆ.
ಪೂಜಾರರಿಗೆ ದೇವರು ಒಲಿದಿದ್ದು
editಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರತ್ನಗಿರಿ ಸಂಸ್ಥಾನವು ಪಾಳೆಗಾರರ ಅಧೀನದಲ್ಲಿತ್ತು. ಆಗ ಪಾಳೇಗಾರರು ರಾಜರಾಗಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಆಗ ರತ್ನಗಿರಿ ಸಂಸ್ಥಾನದ ದೊರೆಯ ಮಕ್ಕಳಾದಂತಹ ಮೋಟನರಸಿಂಹಯ್ಯ ಎಂಬುವ ಬಾಲಕ ತಂದೆ ತಾಯಿಯ ಮೇಲಿನ ಚಿಕ್ಕ ಕೋಪಕ್ಕೆ ಬೇಸರವಾಗಿ ಮನೆಬಿಟ್ಟು ಬಂದು ಸಿಂಹನಗರಿಯೆಂಬ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ. ಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆ ಸಿಂಹನಗರಿಯ ತುಂಬಾ ಕುಂಚಿಟಿಗ ಗೌಡಮನೆತನ ದವರಾದಂತಹ ವನಮನವರು ಮತ್ತು ಕಾಗೇನವರು ಇದ್ದರು. ಆಗ ಮೋಟನರಸಿಂಹಯ್ಯ ನು ಕುಂಚಿಟಿಗರ ಕಾಗೇನವರ ಮನೆಸೇರಿದನಂತೆ. ಗೌಡರು ಈ ಬಾಲಕನನ್ನು ಮನೆಯ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅಂದರೆ ದನಕಾಯಲು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡರಂತೆ. ನಂತರ ಮಗನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ದೊರೆಯ ಮನೆತನದವರು ಮಗನಿಗಾಗಿ ಅಲೆದಾಡಿ ನಂತರ ಸಿಂಹನಗರಿಯ ಕಾಗೇನವರ ಗೌಡರ ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿದು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಬಂದಾಗ ಬಾಲಕ ಪಾಳೇಗಾರರ ಹಿಂದೆ ಹೋಗಲು ಹಿಂಜರಿದನು. ಅದನ್ನ ಕಂಡ ಗೌಡರು ದೊರೆಗೆ ಒಂದು ಷರತ್ತು ವಿದಿಸಿದರಂತೆ ದೊರೆಗೂ ಮತ್ತು ಗೌಡರಿಗೂ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಬಾಳೆಎಲೆಯಲ್ಲಿ ಊಟ ಬಡಿಸೋಣ ಬಾಲಕ ಯಾರ ಎಲೆಯಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡುವನೋ ಅವರ ಸಂಗಡ ಇರಬೇಕು ಎನ್ನುವುದಾಗಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ದೊರೆಯೂ ಕೂಡ ಒಪ್ಪಿದರು. ಅದರಂತೆ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಬಾಳೆಎಲೆಯಲ್ಲಿ ಊಟ ಬಡಿಸಿದಾಗ ಆ ಬಾಲಕ ಗೌಡರ ಬಾಳೆಎಲೆಯಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡಿದ. ದೊರೆಯು ಅವನನ್ನ ಗೌಡರ ಬಳಿಯೆ ಬಿಟ್ಟು ತೆರಳಿದರು.
ಸೀಗೆಮಳೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ದಿನಾಲೂ ಆ ಹುಡುಗ ಹಸುಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸಲು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಸು ಗೌಡರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಕರೆಯದಿರಲು ಅವರು ಬಾಲಕನನ್ನು ಅನುಮಾನಿಸಿದರಂತೆ. ಏಕೆ ಎಂದು ಕೇಳಲಾಗಿ ಬಾಲಕ ಏನು ಹೇಳಿದರು ಕೇಳಲಿಲ್ಲ. ಕೊನೆಗೆ ಬಾಲಕ ಹೇಳಿದ ನನ್ನದೇನು ತಪ್ಪಿಲ್ಲ ನಾನು ಬೆಳಿಗ್ಗೆನಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೂ ಹಸು ಮೇಯಿಸುವೆ ಆದರೆ ಆ ಹಸು ಸಂಜೆ ಮನೆಯ ಕಡೆ ಬರುವಾ ಸೀಗೆ ಪೊದೆಯೊಳಗೆ ಹೋಗಿ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದನು. ಗೌಡನು ಇವನ ಮಾತನ್ನು ನಂಬದೆ ಬಾಲಕನಿಗೆ ತಿಳಿಯದಂತೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸಿ ಆತನು ಹೇಳುವುದು ಸತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಕ್ಷಿಸಲು ಕೊಂಬೆಯನ್ನೇರಿ ಕುಳಿತು ಸಂಜೆ ಹಸು ಬರುವುದನ್ನೆ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯಿಂದ ಹುಲ್ಲು ಮೇಯ್ದ ಹಸುವು ಸಂಜೆ ಆ ಸೀಗೆಯ ಪೊದೆಯೊಳಗೆ ಹೋಗಿ 3 ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಹಾಲು ಬಿಡುತ್ತಿರುವುದು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಹಸುವು ಮನೆಕಡೆ ಹೋದಾಗ ಗೌಡನು ಮರದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಇಳಿದು ಆ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದನು ಕಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಏನೊಂದು ವಿಶೇಷತೆ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಆ 3 ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನ ದಿಕ್ಕು ದಿಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಎಸೆದನು. ಮತ್ತೆ ಮಾರನೇ ದಿನ ಆ ಕಲ್ಲುಗಳು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿದ್ದವು.ಮತ್ತೆ ಹಸು ಬಂದು ಹಾಲು ಕರೆಯಿತು. ಇದನ್ನು ಆ ಬಾಲಕ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿ ಆ ಕಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಯತ್ನಿಸಿದಾಗ ಸಿಕ್ಕ ಬೇಟೆಯಲ್ಲಿ ಕರೆ(ನೈವೇದ್ಯ)ಯನ್ನ ಪೋಣಿಸಿ ನೈವೇದ್ಯವನ್ನ ಇಟ್ಟನು.
ಇದನ್ನ ತಿಳಿದ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಲ್ಲಿ ವನಮನವರ ಗೌಡರ ಮನೆಯವರು ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನ ಪೂಜಿಸಲು ಶುರುಮಾಡಿದರು. ಗೌಡರ ಮನೆಯ ವಂಶದ ಸೊಸೆಯು ಸರಿಮುದುಕಿಯಾದರೂ ನಿರ್ಭಂಜೆಯಾಗಿದ್ದಳು ( ಮಕ್ಕಳಿಲ್ಲದವರು). ಆಗ ತಾಯಿಮುದ್ದಮ್ಮ ನವರು ಕವಡೆ(ಕಣಿ) ಹೇಳುವವರಂತೆ ಬಂದು ಸೀಗೆಮೊಳೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಲುಗಳು ಶಿವನ ರೂಪವಾದ ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ, ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ಗುರುಗಳಾದ ಜನ್ನಪ್ಪನವರು. ಅವರು ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದ ಕಥೆಯನ್ನ ವಿವರಿಸಿ, ನೀವು ಆ ದೇವರುಗಳ ಮೊರೆ ಹೋಗಿ ಅವರನ್ನ ನಿಮ್ಮ ಮನೆದೇವರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪೂಜಿಸಿದರೆ ನಿಮ್ಮ ವಂಶಗಳು ಬೆಳಗುವವು, ಸಕಲೈಶ್ವರ್ಯವು ದೊರೆಯುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಮರೆಯಾದಳು. ಅಂದಿನಿಂದ ಕುಂಚಿಟಿಗ ವನಮನವರ ಗೌಡರ ಮನೆಯವರು ಮೂರು ಕಲ್ಲುಗಳಿದ್ದ ಸ್ಥಳವನ್ನ ಹಸನು ಮಾಡಿ ಭಕ್ತಿಭಾವದಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ಭಜಿಸಿದಾಗ ಸರಿಮುದುಕಿಯಾದಂತಹ ಮಹಿಳೆಗೆ ಮಕ್ಕಳ ಫಲ ದೊರೆತು ಯಥೇಚ್ಛವಾಗಿ ವನಮನವರ ವಂಶ ವೃದ್ದಿಯಾಯಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ವನಮನವರು ಶಿವನಗೆರೆ ಹೊನ್ನೇಶ್ವರ ( ಚಿಕ್ಕಹೊನ್ನಪ್ಪ, ದೊಡ್ಡಹೊನ್ನಪ್ಪ ಮತ್ತು ಜನ್ನಪ್ಪರನ್ನ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕರೆಯುವುದು) ನನ್ನ ಮನೆದೇವರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು ಎಂದು ಹಿಂದೆ ಹಲವರು ಜಾನಪದ ಹೇಳಿಕೆಯಿಂದಲೋ, ಬಾಯಿಮಾತಿನಿಂದಲೋ ತಲೆತಲಾಂತರಕ್ಕೆ ಬಾಯಿಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಕಥೆರೂಪವಾಗಿ ಬಂದಿದೆ.
ಬಾಲಕನಿಗೆ ದೈವಪರೀಕ್ಷೆ
editದಿನನಿತ್ಯ ಪೂಜೆಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಬಾಲಕನು ಅಂದಿನಿಂದಲೂ ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಕರೆನೀಡಿತ್ತಿದ್ದ ಈ ಬಾಲಕನನ್ನು ಪರಿಕ್ಷಿಸಲು ಸ್ವಾಮಿ ಒಂದು ದಿನ ಯಾವುದು ಬೇಟೆಯನ್ನ ಒದಗಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಮನನೊಂದದಂತಹ ಬಾಲಕ ಆ ದೇವರ ಮುಂದೆ ಬಿಕ್ಕಿಬಿಕ್ಕಿ ಅಳಲು, ಆಗ ನಾನು ದೇವರಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯ ಮಾಡಲೇಬೇಕು ಎಂದು ತೊಡೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಕುಯ್ದು ಸುಟ್ಟು ನೈವೇದ್ಯ(ಕರೆ) ಇಟ್ಟನಂತೆ. ನಂತರ ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ತೊಡೆಗೆ ಸುತ್ತಿ ಗೌಡರ ಮನೆಗೆ ತಿಳಿಯದಂತೆ ಮನೆಗೆ ಸೇರಿದ. ಮನೆಯವರು ಅವನ ತೊಡೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಕ್ತವನ್ನು ಕಂಡು ಏನಾಯಿತೆಂದು ಕೇಳಿದಾಗ ಆ ಬಾಲಕ ನಡೆದ ಸಂಗತಿ ತಿಳಿಸಿದ. ಆದರೆ ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ ಕಟ್ಟಿದ ವಸ್ತ್ರ ತೆಗೆದರೆ ಅದು ಮಾಮೂಲಿ ಕಾಲಿನಂತೆಯೆ ಇತ್ತು. ಆಗ ಗೌಡರು ಶಿವನನ್ನ ಮೆಚ್ಚಿಸಿದ ಬೇಡರು, ನಾಯಕರು, ಪಾಳೇಗಾರನ ವಂಶಸ್ಥರಾದ ನೀವೆ ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪೂಜೆಯನ್ನ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಅಂದಿನ ಬಾಲಕ ಮೋಟನರಸಿಂಹಯ್ಯ ನಿಂದ ಇಡಿದು ಅವರ ವಂಶಸ್ಥರೆ ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಪೂಜಾರರಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವುದು ವಿಶೇಷ.
ಗುರುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ
editಸಿಂಹನಗರಿಯಾಗಿದ್ದ ಈ ಕಾಡು ಮೈಸೂರು ಅರಸರ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾಗ ಊರಿನ ಜೋಡಿದಾರರ ಬಳಿ ಗೌಡರು ಮಾತನಾಡಿ 1.30 ಎಕರೆ ಜಮೀನನ್ನು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಜಂಗಮ ಗುರುಗಳಾದ ಗುರು ಸಿದ್ದಯ್ಯನವರು ವನಮನವರ ಕುಲದಲ್ಲೆ ಒಬ್ಬರಿಗೆ ದೇವಾಲಯದ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿದಾರರಾದ ರಾಮಯ್ಯನವರಿಗೆ ಬೆತ್ತವನ್ನ ನೀಡಿ ಗುರುದೀಕ್ಷೆಯನ್ನ ನೀಡಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಆ ಗುರುವಿನ ಸ್ಥಾನವನ್ನ ಅಲಂಕರಿಸುವವರು ಮದ್ದು ಮಾಂಸವನ್ನ ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ.
ದೇವಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣ
editಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೊನ್ನಾಪುರದ ಸಾಹುಕಾರರು ಹೊನ್ನು ಬಿತ್ತಿದರೆಂದು ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಆ ಹೊನ್ನಾಪುರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ ವನಮನವರ ಸಾಹುಕಾರರು ಗರ್ಭಗುಡಿಯನ್ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರು. ಅದರ ಸಲುವಾಗಿ ಹೊನ್ನಾಪುರದ ವನಮನವರ ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡೆ ತೆಗೆಯಬೇಕಾದರೆ ದೇವಾಲಯದಿಂದ ದೇವರನ್ನ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಕಟ್ಲೆ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರತೀಕ. (ಕೇವಲ ಒಂದು ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಸೇವೆ ಮುಡಿಪು)
ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 700 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಇತಿಹಾಸವಿದ್ದು 1887 ರಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಮುಂದಿನ ಹಜಾರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯ ದಾಖಲೆಯಿದೆ. ಇಂದು ಸುಮಾರು 150 ಕ್ಕು ಹೆಚ್ಚು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವನಮನವರು ವಾಸವಿದ್ದಾರೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಸುಮಾರು ಹತ್ತಕ್ಕು ಹೆಚ್ಚು ಜಿಲ್ಲೆಯವರು ಈ ದೇವರಿಗೆ ಮನೆದೇವರಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮಾಹಿತಿ ಇದೆ.
ವನಮನವರ ಮನೆದೇವರುಗಳು
edit- ಮಧುಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕು ದೊಡ್ಡೇರಿ ಹೋಬಳಿ ಶಿವನಗೆರೆಯ ಹೊನ್ನೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ
- ಸಿರಾ ತಾಲ್ಲೂಕು ಗುಳಿಗೇನಹಳ್ಳಿ ಯ ಕರಿಯಣ್ಣಸ್ವಾಮಿ ಹಾಗೂ ಭೂತಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿ
- ಸಿರಾ ತಾಲ್ಲೂಕು ಹೊನ್ನಗೊಂಡನಹಳ್ಳಿ ಕರಿಯಮ್ಮ ದೇವಿ
ಶಿವನಗೆರೆ ಹೊನ್ನೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೋಳಿಯನ್ನ ಬಲಿ ಕೊಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕುರಿ ಹಾಗೂ ಮೇಕೆಯನ್ನ ಬಲಿಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವನಮನವರನ್ನ ಪಚ್ಚೆ ವನಮನವರೆಂದು ಅಡ್ಡಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಅಣ್ಣತಮ್ಮಂದಿರು:- ವನಮನವರು, ಮಾಣಸೇನವರು ಮತ್ತು ಕಾಗೇನವರು ಅಡ್ಡದಾಯಾದಿಗಳು :- ಅಳುವನವರು.