पर्यावरणीय-प्रदूषणम्
किं नाम प्रदुषणम् ?
पर्यावरणस्य केषुचित् घटकेषु वायु़:,भूमि:,जलं, इत्यादिषु अन्ये अवांछित पदार्था: मिलित्वा तेषां भौतिक-रासायनिक-जैबिकगुणेषु यदा परिवर्तनमानयन्ति,तर्हि तेन परिवर्तनेन ते पर्यावरणिय-घटका:जीवस्य कृते हानिकारा:भवन्ति,स्वकीयमुपयोगित्वं नष्टयन्ति, पर्यावरणं प्रदुषयन्ति च। पर्यावरणे अन्येषाम् अवांछित तत्वानां मेलनं प्रदुषणं भवति।अपि च ते पदार्था एव प्रदुषका: भवन्ति।
प्रदुषणं नाम वायु-जल-भूमिषु अवांछित, जैविकं, भौतिकं, रासायनिकं च परिवर्तनम्।यत्परिवर्तनं प्राणि-मात्रस्य स्वास्थाय, सुरक्षायै, कल्याणाय च हानिप्रदं भवति।
प्रदुषणस्य प्रकारा:-
१-वायु प्रदुषणम्। २-जल-प्रदुषणम्। ३-भूमि प्रदुषणम्। ४-ध्वनि-प्रदुषणम्। ५-वाहन-प्रदुषणम्। ६-तापीय-प्रदुषणम्। ७-विकरणीयप्रदुषणम्। ८-समुद्रीय-प्रदुषणम्। ९-औद्यगिक-प्रदुषणम्। १०-उच्छिष्ट-प्रदुषणम्। ११-जलस्राव-प्रदुषणम्। १२-अन्य-प्रदुषणम्।
भारतस्य राज्येषु अन्यतमम् अस्ति । पर्यावरणम् भारतदेशस्य राजधानी विश्वस्य अतिविशालासु नगरीषु अन्यतमा इति गण्यते । पर्यावरणम् एषा भारतस्य तृतीया बृहती नगरी वर्तते । इत्यपि विश्रुता इयं नगरी पाचीनकाले हस्तिनापुरमिति ख्याता आसीत् । इन्द्रसभायामपि सभाजितानां भरतकुलोत्पन्नानां महीपालानां राजधानी अद्यतनीया एव ।पर्यावरणम् मुगलवंशीयानां चक्रवार्तिनां तथा आङ्गलानामपि अधिकारिणां केन्द्रभूमिर्भूत्वा अधुनापि भारतीयगणराज्यस्य राजधनीपदमलङ्करोति
पर्यावरणम् सर्वेषु प्रेक्षणीयेषु स्थानेषु बिर्लामन्दिरमिति ख्यातं लक्ष्मीनारायणमन्दिरं विशेषतया उल्लेखनीयम् । यतः मन्दिरमिदं भारतीयचरित्रं संस्कृतिञ्च प्रकटयति तथा भृशं विस्मयमपि जनयति । भारतदेशस्य जीवननिरूपकं संसद्भवनम् अस्ति ।पर्यावरणम् अत्रैव उच्चतमन्यायप्रदाता अत्युच्चन्यायालयो वर्तते । पर्यावरणम् सर्वप्रधानपदमलङ्कृतवान् राष्ट्रपतिः एव विराजते । अतः भारतस्य हृदयमेव यमुनातीरे परिविस्तृता दशाधिकक्रोशमितभूभागम् आक्रम्य अवतिष्ठते ।
क्रिस्तपूर्वप्रथमशतकस्य मौर्याधिपेन छिलिना छिल्लीति नामाङ्कितेयं नगरी तदनन्तरं पर्यावरणम् बभूव । पर्यावरणम् नगरीयं पुराणनवोपभागाभ्यां द्विधा विभक्ता । अस्मान् परितः यानि पञ्चमहाभूतानि सन्ति तेषां समवायः एव परिसरः अथवा पर्यावरणम् इति पदेन व्यवह्रीयते ।
अस्मान् परितः यानि पञ्चमहाभूतानि सन्ति तेषां समवायः एव परिसरः अथवा पर्यावरणम् इति पदेन व्यवह्रीयतेI
अधुना पर्यावरणस्य समस्या न केवलं भारतस्य अपितु समस्तविश्वस्य समस्या वर्ततेI इत्युक्ते मनुष्यो यत्र निवसति, यत् खादति, यत् वस्त्रं धारयति, यज्जलं पिबति यस्य पवनस्य सेवनं करोति,तत्सर्वं पर्यावरणम् इति शब्देनाभिधियतेI यज्जलं यश्च वायुः अद्य उपलभ्यते, तत्सर्वं मलिनं दूषितं च दृश्यतेI भारतस्य राज्येषु अन्यतमम् अस्ति I पर्यावरणम् भारतदेशस्य राजधानी विश्वस्य अतिविशालासु नगरीषु अन्यतमा इति गण्यतेI पर्यावरणम् एषा भारतस्य तृतीया बृहती नगरी वर्तते।
इत्यपि विश्रुता इयं नगरी पाचीनकाले हस्तिनापुरमिति ख्याता आसीत् । इन्द्रसभायामपि सभाजितानां भरतकुलोत्पन्नानां महीपालानां राजधानी अद्यतनीया एव I
पर्यावरणम् मुगलवंशीयानां चक्रवार्तिनां तथा आङ्गलानामपि अधिकारिणां केन्द्रभूमिर्भूत्वा अधुनापि भारतीयगणराज्यस्य राजधनीपदमलङ्करोति I पर्यावरणम् अत्रैव उच्चतमन्यायप्रदाता अत्युच्चन्यायालयो वर्तते
Start a discussion with Samit Bagh
Talk pages are where people discuss how to make content on Wikipedia the best that it can be. Start a new discussion to connect and collaborate with Samit Bagh. What you say here will be public for others to see.
